Veel mensen hebben zonder dat ze dit weten te maken met een vitamine B12 tekort. Uit recente studies komt naar voren dat zeker 70% van de Nederlandse bevolking in meer of mindere mate te maken krijgt met een B12 tekort. Dit heeft mede te maken met de slechte opneembaarheid van deze vitamine.

B12 symptomen tekort

Welke symptomen houden direct verband met een tekort aan vitamine B12? Het antwoord op die vraag is tamelijk omvangrijk, omdat er zeer veel klachten zijn waarbij een relatie met vitamine B12 is aangetoond. Grofweg zijn deze te verdelen in neurologische symptomen (zoals krampen en tintelingen, maar ook hoofdpijn, duizeligheid, migraine, lage rugpijn en een hele reeks ouderdomsklachten), hart- en vaatproblemen, en psychische en psychiatrische problemen (zoals hallucinaties, depressies en slecht kunnen slapen). Bij kinderen met een groeiachterstand, concentratieprobleem of spraakprobleem is het ook aan te raden om de B12 waarde in het lichaam te controleren.

B12 waarde

Het is lastig om de B12 waarde in het lichaam goed vast te stellen. In een laboratorium kan met een bloedmonster een test worden gedaan. We onderscheiden de Serum B12 en de Actief B12 test, die respectievelijk worden gebruikt om alle vitamine B12 te meten of alleen de vitamine B12 die zich heeft gebonden aan het transporteiwit Transcobalamine II. Alleen dit gebonden vitamine B12 is namelijk voor ons lichaam bruikbaar. Indien deze twee tests niet voldoende duidelijkheid geven over een tekort aan vitamine B12 is het gebruikelijk om ook de hoeveelheid methylmalonzuur (MMA) en de hoeveelheid homocysteïne te meten. In alle gevalen wordt gebruik gemaakt van referentiewaarden. Wanneer de testresultaten een afwijkende waarde tonen is er veelal sprake van een gebrek aan vitamine B12.

Oorzaken van een tekort aan vitamine B12

Een tekort aan vitamine B12 kan veel oorzaken hebben. Voor de hand ligt natuurlijk dat er sprake is van onvoldoende inname van voeding die vitamine B12 bevat. Hiervan kan sprake zijn bij vegetariërs of veganisten, maar ook bij alcoholisten. Verder kan een auto-immuunziekte van het maagslijmvlies de boosdoener zijn. Hierdoor wordt in de maag nauwelijks glycoproteïne geproduceerd die nodig is voor de opname van vitamine B12. Een infectie met de helicobacter pyloribacterie kan hetzelfde effect hebben. Omdat vitamine B12 via het laatste deel van de dunne darm (ileum) in het lichaam wordt opgenomen, kunnen mensen bij wie dit deel van de darm verwijderd is te maken krijgen met een tekort aan vitamine B12. Ook bij mensen die een maagoperatie hebben ondergaan kan een tekort aan vitamine B12 optreden.

Vitamine B12 tekort onderschat

Vaak wordt een vitamine B12 tekort onderschat. In veel gevallen gaan zorgverleners ervan uit dat het tekort zich alleen voordoet bij extreme situaties, zoals een streng veganistisch dieet of een ernstige aandoening aan het darmstelsel. Wanneer iemand bijvoorbeeld kampt met psychische problemen wordt lang niet altijd direct aan vitamine B12 tekort gedacht. Daardoor blijven patiënten vaak onnodig lang met bepaalde klachten rondlopen, terwijl een paar relatief eenvoudige tests in het laboratorium voor duidelijkheid hadden kunnen zorgen. Wees daarom voldoende assertief en dring aan op een B12 test wanneer er aanleiding is om te vermoeden dat dit de oorzaak van de klachten is. Je wilt toch immers weer snel gezond worden?

Vitamine B12 tekort tijdens de zwangerschap

Een tekort aan vitamine B12 tijdens de zwangerschap kan extra complicaties teweeg brengen. Onderzoeken wijzen uit dat er een verband bestaat tussen vitamine B12 tekort en onvruchtbaarheid, miskramen en defecten aan de neurale buis, waaruit zich de hersenen en het ruggenmerg van het ongeboren kind moeten ontwikkelen. Een open rug of open schedel bij het kindje kunnen de gevolgen zijn. Een vrouw die haar baby moedermelk geeft heeft tijdelijk een verhoogde behoefte aan vitamine B12, omdat de vitamine in de moedermelk wordt doorgegeven aan het kind. Wanneer de moeder zelf al over onvoldoende vitamine B12 beschikt, loopt ook het kind daardoor risico op een vitamine B12 tekort.