In onze Nederlandse samenleving is het de bedoeling dat iedereen werkt. Mensen die werk weigeren, hoeven tegenwoordig niet te rekenen op een uitkering. Wanneer ze een uitkering krijgen, hebben ze een sollicitatieplicht, zodat ze op korte termijn weer aan de slag kunnen gaan. Ook moeten we steeds langer doorwerken. De pensioengerechtigde leeftijd is verhoogd, zodat het werkende deel der natie voldoende geld bijeen brengt om de extra uitkeringskosten door de vergrijzing te kunnen opvangen. Bij dit alles is de vraag gerechtvaardigd of werken eigenlijk wel zo gezond is.

Werken houdt je veelal in beweging en is dus in dat opzicht goed voor de mens. Ook geeft werken in de meeste gevallen een bepaalde mate van voldoening of trots en ook daar vaart onze gezondheid wel bij. Het bezorgt ons een bepaalde status, omdat we ergens in uitblinken. Ons geestelijk welbehagen heeft baat bij een baan die ons voldoening geeft. Maar werken kan ook een sleur worden, tot stress leiden en bij slechte arbeidsomstandigheden kan er ook sprake zijn van lichamelijke problemen. Kortom, het hebben van een baan is absoluut geen garantie voor een betere gezondheid. Weliswaar is het aantal zieken onder de werklozen hoger dan onder de werkende medemens, maar dat valt ook te verklaren door het feit dat mensen die vaak of chronisch ziek zijn, meestal meer moeite hebben om een baan te vinden. In dat geval zijn oorzaak en gevolg dus precies andersom. Dat geeft een vertekend beeld bij onderzoeken naar de vraag of het hebben van een baan bijdraagt aan de gezondheid van mensen. Het hangt er bovendien ook nog vanaf hoeveel uren iemand werkt, want iemand die meer dan veertig uur per week op zijn werk doorbrengt, is niet per definitie productiever dan iemand die veertig uur als maximum hanteert. Het is de kunst om efficiënt te werken, zodat je op de juiste momenten piekt en daardoor meer gedaan krijgt in dezelfde hoeveelheid tijd.

Natuurlijk geldt dat laatste niet voor elke baan, want het type werk staat dat niet altijd toe. Het is daarom interessant om ook eens te kijken naar wat nu eigenlijk de meest gezonde beroepen zijn. Uiteraard is ook hiernaar onderzoek gedaan. Met stip op de eerste plaats staat de fitness instructeur. Bij dit type werk beweeg je veel, heb je meestal een flexibel werkschema en kom je veel in contact met andere mensen op een positieve manier. Dat zorgt over het algemeen voor veel werkplezier en een goede gezondheid. Je zou het misschien niet zo snel verwachten, maar ook een ontwikkelaar van software heeft in principe een zeer gezonde baan. Belangrijk is dan wel dat men in dienst is bij een bedrijf waar niet wordt gekeken naar het aantal uren dat iemand aanwezig is, maar naar het werk dat wordt afgeleverd. Een verzekeringsadviseur komt ook positief naar voren in het onderzoek, omdat dit beroep weinig fysieke kracht vergt, evenals de fitness instructeur gepaard gaat met veel contacten met klanten en er weinig sprake is van stress. Werk je als bloemist, dan heb je ook een gezonde baan, want de hele dag tussen de bloemen en planten staan, werkt stressverlagend. Uiteraard zijn er ook banen die niet zo goed zijn voor je gezondheid. Een brandweerman bijvoorbeeld, staat bloot aan veel stress. Bovendien is de kans op verwondingen en ziekte in deze branche groter. Andere negatieve uitschieters zijn de bouw (zwaar werk), de advocatuur (stress) en mensen die in nachtdiensten werken, bijvoorbeeld in de verpleging.

Voor veel vrouwen is het een bron van ergernis. Ze hebben met hun man een fijne vrijpartij achter de rug, ze zijn allebei tot een hoogtepunt gekomen en vervolgens valt hij vrij snel in slaap, terwijl zij graag nog wat had gebabbeld of geknuffeld. Zij voelt zich afgewezen en daarmee krijgt het plezierige moment in bed voor haar een minder aangenaam slot. Hij is zich van geen kwaad bewust, want hij slaapt. Wanneer hij achteraf met het verwijt geconfronteerd wordt, voelt hij zich schuldig. Maar is dat schuldgevoel terecht...?

Nee, dat schuldgevoel is niet terecht. De natuur heeft zijn loop en de man kan het niet helpen dat hij in slaap valt. Sterker nog, het is een compliment voor de vrouw, als de man direct na de daad zijn ogen sluit en naar dromenland vertrekt. In feite zegt de man daarmee dat hij echt verliefd is op degene met wie hij op dat moment samen is. Het feit dat ze niet nog even gezellig blijven napraten, heeft alles te maken met de processen die zich na een orgasme in de hersenen van de man uitrollen. Op de eerste plaats wordt het denkgebied in de hersenen vrijwel direct na het orgasme voor enige tijd uitgeschakeld. Tegelijk wordt ook het seksuele verlangen stopgezet. Als een man net seks heeft gehad, is hij niet direct in staat om opnieuw dezelfde prestatie te leveren. Voor de vrouw ligt dat heel anders, zij heeft slechts een korte herstelperiode nodig, die hooguit een aantal seconden duurt. Direct daarna is de vrouw opnieuw in staat om een orgasme te krijgen. Bij de man verslapt de penis en duurt het minuten tot zelfs uren voordat er opnieuw een erectie komt. De behoefte aan seks verdwijnt onder meer door de aanmaak van de stof prolactine, die direct na het orgasme vrij komt. Deze stof zorgt ervoor dat mannen op dat moment totaal geen behoefte meer hebben aan seks.

Waar ze eerst nog in hoge mate geboeid werden door de sensuele verrichtingen van hun partner, kunnen die opeens nog maar weinig voor ze betekenen. Althans, zo lijkt het. Dit verklaart waarom mannen, direct na de daad, niet meer aangeraakt willen worden op de plekken die aanvankelijk zo gevoelig waren. Het verklaart tevens waarom mannen meestal niet de moeite nemen om een pornofilm nog verder te bekijken, wanneer ze het hoogtepunt al bereikt hebben. Verder worden na de daad ook de stoffen oxytocine en serotonine aangemaakt. Deze stoffen zorgen voor het aanwakkeren van de slaap. Natuurlijk wil dit niet in alle gevallen zeggen dat de mannen meteen als een blok in slaap vallen. Maar wat ook al niet meehelpt, is dat seks in veel gevallen 's avonds plaats vindt. Voor een man is het hebben van seks een tamelijk uitputtende bezigheid. Wanneer je dan al moe bent van de dag die achter je ligt en de nacht zich weldra aandient, of al aangediend heeft, is het natuurlijk heel begrijpelijk dat je toegeeft aan de slaap waardoor je, letterlijk, wordt overmand. Psychologen hebben ontdekt dat de vrouwen van mannen die meteen in slaap vallen na de seks, zich vaak wat meer onzeker voelen en ook meer behoefte hebben aan intimiteit. Ze hoeven zich in elk geval geen zorgen te maken, het is een biologisch verschijnsel.

Heb je de afgelopen maanden genoten van het mooie zomerweer...? Ben je in de gelegenheid geweest om een aantal uren in de buitenlucht door te brengen...? Dan heb je waarschijnlijk je lichaam ingesmeerd met zonnebrandolie om te voorkomen dat je huid zou verbranden. Is dat eigenlijk wel echt nodig...? En zijn er alternatieven voor de vele soorten olie die je bij de drogist of in de supermarkt kunt kopen, waarvan je eigenlijk niet eens precies weet wat erin zit...?

De zon is voor de mens van essentieel belang. Zonder zon kunnen we eigenlijk niet leven, omdat we afhankelijk zijn van het zonlicht. Niet alleen hebben we zelf zonlicht nodig om vitamine D te kunnen aanmaken, ook eten we planten die niet zouden kunnen groeien als er geen zonlicht zou zijn. Tegelijk is teveel zonlicht ook schadelijk voor ons, want de kans op huidkanker neemt toe naarmate we onze huid vaker aan direct zonlicht blootstellen. Om deze aandoening te voorkomen, is het van belang om de huid goed in te smeren met een zonnebrandolie die ons beschermt. Hoe hoger de beschermingsfactor, hoe beter je beschermd bent tegen de gevaarlijke straling van de zon. Daarnaast is het altijd verstandig om niet op het warmste moment van de dag (tussen 12:00 en 15:00 uur 's middags) in de zon te gaan liggen. Ook is het verstandig om zonnebrandolie niet te lang te bewaren. Naar mate je dergelijke producten langer bewaart, verliezen ze hun beschermende krachten. Een zonnebrandolie die te lang in de kast heeft gelegen, beschermt je nog maar nauwelijks tegen de straling van de zon. Je denkt dus goed beschermd te zijn, maar het tegendeel is waar. Dat effect wordt nog eens versterkt wanneer de fles in de zon heeft gelegen. Het einde van de zomer is eigenlijk het geschikte moment om de fles zonnebrandolie weg te doen, je koopt dan volgend jaar aan het begin van de zomer weer een nieuwe.

Er zijn ook mensen die zelf hun eigen zonnebrandolie maken. Ze doen dat omdat ze precies willen weten wat ze op hun huid smeren. Bij de gefabriceerde zonnebrandolie weet je vaak niet zo goed wat erin zit. Een goede stelregel is dat je eigenlijk niets op je huid zou moeten smeren wat je niet kunt eten. De meeste mensen wagen zich er niet aan om zonnebrandolie, die ze gekocht hebben in de winkel, te proeven. Er zitten doorgaans chemicaliën in die niet geschikt zijn voor inwendig gebruik. Eigenlijk best raar, want wanneer je iets op je huid smeert, dringt het ook je lichaam binnen. Je huid is immers poreus, een belangrijk deel van wat we op de huid smeren wordt opgenomen in het lichaam en komt uiteindelijk op die manier in je bloed terecht. Maar wat is dan het alternatief...? Hoe maak je zelf een goedje dat je huid voldoende beschermt tegen de zon...? Neem daarvoor twee eetlepels biologische kokosolie, die je au bain marie laat smelten. De olie mag niet te warm worden, om klontjes te voorkomen. Hieraan voeg je een eetlepel shea butter toe, vervolgens een eetlepel avocado olie, tezamen met een halve theelepel sesamolie en een halve theelepel aloë vera gel. Tenslotte dertig druppels wortelzaadolie. Dit alles goed mengen en klaar is je zelfgemaakte zonnebrandolie...!

Je hebt mensen die bij het opgaan van de zon zelf ook opstaan en meteen in actie komen. Ze gaan 's avonds op tijd naar bed en zorgen ervoor dat ze weer vroeg uit de veren zijn. Je hebt ook mensen die zelden voor 08:00 uur opstaan en tot laat in de avond of zelfs een stuk van de nacht wakker blijven en actief zijn. Ben jij een ochtendmens of een nachtbraker...? En heeft deze leefwijze effect op je leven...? Wetenschappers in Groot-Brittannië hebben dat uitgezocht door de resultaten van een grootschalig onderzoek te analyseren.

Het vertrekpunt van de wetenschappers bij het uitvoeren van het het onderzoek was de stelling dat mensen die vroeg opstaan en vroeg naar bed gaan gezonder, intelligenter en rijker zijn. Na een uitgebreide studie komen de wetenschappers tot de conclusie dat deze stelling niet met feiten kan worden onderbouwd. Hun conclusie uit het onderzoek luidt namelijk dat iemand die later naar bed gaat en de volgende dag langer uitslaapt over het algemeen een hoger inkomen heeft, vaker dan de vroegslapers de beschikking heeft over een auto en qua gezondheid niet echt afwijkt. Dat wordt echter anders wanneer het totale aantal uren in bed toeneemt. Iemand die tien of elf uur slaapt, blijkt een hogere kans te hebben op voortijdig overlijden dan iemand die acht uren per nacht op bed ligt. Minder dan acht moet het overigens ook niet worden, want dat zou betekenen dat je lichaam niet voldoende rust krijgt om te herstellen van de vorige dag en zich gereed te maken voor de dag die komen gaat. In de nachtelijke uren voltrekken zich immers allerlei belangrijke processen in je lichaam, die van groot belang zijn om optimaal te kunnen functioneren.

Aan het onderzoek namen 1229 mannen deel, die met elkaar gemeen hadden dat ze 65 jaar oud waren en in de eerste helft van de jaren '70 al eens een enquête hadden ingevuld over hun slaappatroon, gezondheid, sociaal economische situatie en cognitieve functies. Alle personen werden voor het onderzoek gedurende 23 jaar gevolgd. Het overgrote deel van de mannen overleed binnen deze periode. Op basis van de leeftijd waarop dat gebeurde, konden de onderzoekers conclusies trekken in relatie tot hun slaapritme. Daaruit bleek dat de mannen, die twaalf uur per nacht sliepen, een iets grotere kans op overlijden hadden. Overigens is het verstandig om zoveel mogelijk hetzelfde slaapritme te hanteren in de loop van de week. Mensen die op vrije dagen langer uitslapen dan op werkdagen, hebben een onregelmatig ritme en dat komt het functioneren van het lichaam niet ten goede. Vaak gebruiken mensen het weekeinde om nog laat op stap te kunnen gaan en de volgende dag die schade in te halen door extra lang op bed te blijven liggen. Daardoor breng je echter je eigen lichaam in verwarring, want je werkt je biologische klok op die manier tegen en dat is ongunstig voor je gezondheid.

We leiden een hectisch bestaan. We vliegen van hot naar her en zouden het liefst willen dat een etmaal meer dan 24 uren bevat. Lukt het niet zo goed om het overzicht te bewaren en ons te concentreren op werk of studie, dan grijpen we vaak te gemakkelijk naar het medicijnkastje. Met name het middel Ritalin wordt volop verhandeld, ook buiten de reguliere kanalen om. Dit middel schrijven artsen vaak voor wanneer er sprake is van ADHD (attention deficit hyperactivity disorder). Sommigen menen dat je slimmer wordt van Ritalin, maar is dat echt zo...?

Veel studenten zweren bij het middel wanneer ze een belangrijk examen moeten afleggen. Ritalin zou ze helpen om zich beter te kunnen concentreren, hetgeen natuurlijk tijdens een examen bepaald geen overbodige luxe is. De vraag is echter of dat wel zo verstandig is. Wetenschappers aan de universiteit van Oxford hebben geconstateerd dat Ritalin wel zorgt voor een betere concentratie, maar dat tegelijk het kortetermijngeheugen er negatief door wordt beïnvloed. Sterker nog, bij mensen van wie eerder al werd vastgesteld dat ze een hoog IQ hebben, bleek de intelligentie licht te zijn afgenomen na het gebruiken van Ritalin. De werkzame stof in het middel is methylfenidaat, deze stof verbetert de aandacht en stemming. Tegelijk kent methylfenidaat echter ook een aantal (mogelijke) bijwerkingen. Bij tien tot dertig procent van alle gebruikers treedt slapeloosheid op, evenals nervositeit. Juist deze twee bijwerkingen zijn natuurlijk niet gewenst wanneer er een examen of ander belangrijk moment op komst is. Sterker nog, door studenten en in het bedrijfsleven wordt het middel nou juist gebruikt om de prestaties te verhogen en daar staan deze bijwerkingen natuurlijk haaks op.

Je goed kunnen concentreren zit niet in een pilletje, het zit in jezelf. Wanneer je zorgt voor de juiste voeding, voor voldoende beweging en (heel belangrijk!) voor voldoende slaap, breng je jezelf in topconditie en kun je elk examen moeiteloos aan. Een goede nachtrust vormt de basis van een goede geestelijke gezondheid. Kom je 's nachts slaap te kort, dan red je het overdag meestal niet om je goed te concentreren. Als extra opkikker voor je brein kun je ervoor kiezen om even kort een dutje te doen, een zogenoemde 'power nap' van tien minuten kan wonderen doen op het gebied van concentratie. Ook is het een goed idee om voortdurend je hersenen te trainen. Zoek eens op internet naar breinbrekers of los met enige regelmaat een sudoku op. Verder zijn er ook nog wat tips en trucs die ervoor kunnen zorgen dat je aandacht niet afdwaalt naar andere dingen. Krijg je opeens een goed idee, dat verder niets te maken heeft waarmee je op dat moment bezig bent...? Schrijf het op, leg het weg en negeer het verder zolang het niet aan de orde is. Probeer je voortdurend te realiseren waar je aandacht op gevestigd is en grijp in wanneer die zich niet op het juiste onderwerp richt. Neem tijdig een pauze.

We zijn allemaal wel eens in gedachten verzonken. Terwijl iemand tegen je praat, denk je intussen aan iets heel anders en volg je niet wat er wordt gezegd. Zolang dat niet te vaak gebeurt, is er niets aan de hand. Maar wanneer je zeer frequent afwezig bent, of in gedachten afdwaalt door zogenoemd afdwalend associëren, dan kan er ook sprake zijn van een stoornis in de hersenen. Mogelijk ben je een beelddenker, maar het kan ook zijn dat er sprake is van ADD (Attention Deficit Disorder).

Stel, je hoort een nieuwsbericht op de radio. Je herinnert je dat je over hetzelfde onderwerp vanochtend iets in de krant hebt gelezen. De krant...? Oh ja, dat is waar ook. Je zou het oud papier vandaag nog wegbrengen. Dat kan meteen wel even als je straks naar de supermarkt gaat. De supermarkt...? Hmm, vooral niet vergeten om dan andijvie mee te nemen. Andijvie...? Ha, daar is je buurman ook zo dol op. Hoe zou zijn vakantie verlopen...? De vakantie van je buurman heeft helemaal niets te maken met het nieuwsbericht op de radio, maar voor jou is het op dat moment heel logisch dat je aan die vakantie denkt. Afdwalend associëren kan lastig zijn, omdat je vaak niet meer weet hoe je op een bepaalde gedachte kwam en vooral niet meer weet waar je het eigenlijk over had. Er zijn mensen die een verhaal willen vertellen, halverwege een zin stoppen om een element van dat verhaal nader toe te lichten en vervolgens al pratend zo ver afdwalen dat ze niet meer weten waarom ze het verhaal eigenlijk waren begonnen. Onze hersenen slaan enorm veel informatie op. Ook als je geen studiebol bent, bevat je brein heel veel feiten, die je in zeer hoog tempo kunt reproduceren. Zie het maar al een enorme database met allemaal gegevens, die je in de loop der jaren verzameld hebt. Zo ken je bijvoorbeeld een aantal telefoonnummers en adressen van vrienden en bekenden uit je hoofd, maar je weet ook wat voor werk ze doen, welke hobby's ze hebben, welke drankjes ze graag nuttigen en waar ze zijn geweest op vakantie. Dagelijks wordt er een enorme lading nieuwe feiten over je uitgestort via de media, maar ook door te praten met de mensen in je omgeving. Een deel van die informatie sla je op en kun je op een later moment oproepen.

Wanneer je last heb van ADD, is er sprake van een stoornis die ervoor zorgt dat je niet of minder goed in staat bent om je aandacht op iets te richten. Je dwaalt in gedachten steeds af, er ontstaat dan een soort onoplettendheid. Niet iedereen die met ADD wordt gediagnosticeerd, heeft dezelfde symptomen, maar in veel gevallen is er sprake van concentratieproblemen en hebben mensen met ADD moeite om dingen goed te plannen of organiseren. Ze zijn niet zo goed in staat om hoofdzaken en bijzaken van elkaar te onderscheiden en ze komen vrijwel altijd te laat op afspraken omdat ze niet goed in staat zijn om de tijd juist in te schatten. Ook zijn mensen met ADD vaak vergeetachtig in algemene zin en raken ze gemakkelijk allerlei voorwerpen kwijt omdat ze niet meer weten waar ze die opgeborgen hebben. Ook hebben ze vaak moeite met het beginnen aan een nieuw karwei (uitstelgedrag) en zijn ze niet zo goed in het afmaken van een project. Mensen met ADD zijn vaak rusteloos en doen veel dingen tegelijk. Het onderhouden van een relatie valt ze vaak zwaar en ook slaapproblemen kunnen zich voordoen. Tegelijk zijn ze wel heel visueel ingesteld. Ze kunnen snel associëren en zijn ze vaak goed in staat om problemen te analyseren en oplossen. Ook humor is de meeste ADD'ers niet vreemd. Iemand die ADD heeft, zal daar altijd mee te maken hebben. Het komt niet af en toe opzetten, het is er constant, 7 dagen per week en 24 uur per dag. Voor anderen valt het niet op dat iemand ADD heeft, zelf is iemand zich er meestal wel van bewust. Naarmate de leeftijd vordert, lukt het steeds beter om de hierboven genoemde kenmerken te verbergen.

Tijdens het mannelijk orgasme wordt een hoeveelheid sperma met kracht door de zaadleider naar buiten gespoten. Wanneer een man seks heeft met een vrouw, wordt het sperma op die manier in haar lichaam gebracht, zodat een bevruchting mogelijk kan worden. Deze informatie is voor de meeste mensen bekend, maar er zijn nog heel wat dingen die nauwelijks of vrijwel niet bij een groot publiek bekend zijn over het mannelijk zaad. We zetten de meest opvallende weetjes even op een rij.

Voor sommige vrouwen is het al een gruwel om haar partner met de mond te bevredigen, laat staan dat ze bereid zijn om het sperma dat tijdens zijn orgasme vrij komt te consumeren. Dat is natuurlijk ook helemaal niet nodig, je zou eenvoudig kunnen zeggen dat het daar niet voor bedoeld is. Er schijnen echter mannen te zijn die het een opwindend idee vinden als de vrouw zijn sperma doorslikt. Dit houdt in dat het doorslikken van sperma opeens onderdeel uitmaakt van de totale seksbeleving en dus is de vraag legitiem of dat nu wel of niet verstandig is. Welnu, voor alle vrouwen die er ooit over hebben getwijfeld, kunnen we goed nieuws brengen. Het goedje is zelfs tamelijk gezond, al zou de smaak in sommige gevallen een rem kunnen zetten op het enthousiasme. Hoewel er tijdens een orgasme miljoenen zaadcellen vrij komen, bestaat sperma slecht voor een klein gedeelte uit zaadcellen. Het overgrote deel van de substantie is water en verder bevat sperma grote hoeveelheden eiwitten, vitaminen en mineralen. Het gaat wat te ver om nu te stellen dat je wat vaker sperma op het menu zou moeten zetten, maar het eten ervan kan dus beslist geen kwaad. Natuurlijk gaan we hier uit van een gezonde man, die geen vreemde ziektes onder de leden heeft. Ook de stof spermine, die je in sperma aantreft, is interessant. Dit is een zogenoemde antioxidant, die zorgt voor een gladde en stralende huid. De smaak van sperma is meestal redelijk neutraal, maar kan bitter worden onder invloed van slechte eet- en leefgewoonten. Roken beïnvloedt de smaak van sperma negatief, evenals het eten van ongezond voedsel. Een man die veel fruit eet, zal sperma produceren dat wat zoeter van smaak is.

Heb je er wel eens bij stilgestaan hoe snel sperma zich voortbeweegt...? Bij sommige mannen spuit het eruit, bij anderen vloeit of druppelt het wat. Naar mate de jaren gaan tellen, wordt het spuiten meestal wat minder, maar het sperma van een gezonde jonge man kan zich met een snelheid van 45 kilometer per uur naar buiten verplaatsen. Wij kennen automobilisten die soms niet eens tot deze snelheid komen. Een topatleet haalt dergelijke snelheden overigens soms wel. Let wel, de hier aangeduide snelheid geldt voor de snelheid die het sperma kan bereiken tijdens het orgasme in het lichaam van de man. Dat komt puur door de kracht die er vanuit de zaadleider achter wordt gezet. Zodra het sperma het lichaam heeft verlaten, zwemmen de zaadcellen in een kalm tempo naar de baarmoeder van de vrouw. Nou ja, zwemmen...? Het is eigenlijk meer dobberen, want over deze relatief korte afstand doen de zaadcellen ongeveer vijf minuten. Dat is bepaald geen tijd waar een Olympisch zwemmer trots op zou zijn. Een andere veel gestelde vraag betreft de hoeveelheid sperma die een man gemiddeld produceert. Die hoeveelheid ligt tussen de 2 en 6 milliliter. Gedurende het leven verandert die hoeveelheid niet echt, al kan het minder lijken wanneer de snelheid, waarmee het sperma uit de penis wordt geduwd, afneemt. Eigenlijk is het sperma een mengsel dat tot stand komt door substanties vanuit drie locaties samen te voegen. Het grootste deel (60 tot 65 procent) komt vanuit de zaadblaasjes, ongeveer een derde komt van prostaatafscheidingen en een zeer gering deel (1 tot 5 procent) is afkomstig uit de bulboklieren en bijbal. De kleur behoort melkachtig wit te zijn. Is er sprake van een transparante, glazige substantie, dan kan dit erop duiden dat het sperma van minder goede kwaliteit is.

Je produceert er ongeveer een microliter per minuut van. Het beschermt je hoornvlies tegen uitdroging. Traanvocht is een bijzondere substantie. Nergens anders in je lichaam vindt je een mengsel van de stoffen die zich in traanvocht bevinden. Maar wist je dat de samenstelling van jouw tranen ook afhankelijk is van de omstandigheid die het vloeien van jouw tranen heeft veroorzaakt...?

Traanvocht is belangrijk om de vochtbalans van je oogoppervlak op peil te houden. Wanneer er teveel traanvocht is, wordt dat in eerste instantie via het slijmvlies in de neus afgevoerd. Het vocht loopt vanuit de traanpunten, die zich bevinden in het onderste ooglid, naar de traankanaaltjes en komt vervolgens terecht in de traanzak. Vanuit daar kan het via het neusslijmvlies het lichaam verlaten. Dat verklaart dus ook waarom je begint te snotteren zodra je verdrietig bent en tranen in je ogen krijgt. Je hebt door de extra tranen op dat moment een vochtoverschot en het neusslijm wordt daardoor wateriger, met als gevolg een snotneus. Over het algemeen bestaat traanvocht uit water, aangevuld met verschillende eiwitten en nog een groot aantal andere stoffen, zoals natrium, kalium, calcium, magnesium, immunoglobulinen en glucose. Een kenmerkend eiwit dat zich bevindt in traanvocht is lysozym, dat is een bacterie-oplossend enzym, dat de beroemde bacterioloog Alexander Fleming (de ontdekker van de penicilline) vele jaren geleden al aantrof.

Maar de functie van tranen is meervoudig. In beginsel zijn tranen ervoor bedoeld om bacteriën en stof uit de ogen te verwijderen. Allerlei minuscuul kleine beestjes, die zich ongewenst op onze oogbol willen nestelen, worden weggespoeld door tranen die bestaan uit slijm, vet, zout, antistoffen en enzymen die in staat zijn om bacteriën te kunnen doden. Wanneer er sprake is van een geïrriteerd oog, bijvoorbeeld doordat er een vuiltje op je oog terecht is gekomen, dan worden er zogenoemde reflextranen geproduceerd. De gedachte hierbij is dat een flinke vloedgolf ervoor kan zorgen dat de ongewenste objecten weggespoeld worden. Denk maar aan de kracht van een tsunami en de gruwelijke gevolgen die dat voor vele slachtoffers heeft gehad. Verplaats dit effect op schaal naar je eigen lichaam, de relatief kleine vuiltjes in je oog zijn meestal niet opgewassen tegen de tsunami van traanvocht die over je hoornvlies stroomt. Deze tranen bevatten vooral veel enzymen en antistoffen. Tranen door emotie bevatten daarentegen vooral stresshormonen en pijnstillende stoffen.

Wanneer we een gezond en evenwichtig voedingspatroon volgen, krijgen we in principe voldoende vitaminen binnen. Met name het eten van voldoende groente en fruit zorgt ervoor dat je de meest essentiële stoffen in je lichaam krijgt, maar daarmee ben je er nog lang niet altijd. Bovendien kiezen mensen vaak voor een maaltijd die wat minder gezond, of zelfs ronduit ongezond, is. Een portie patat met wat saus en een kroketje erbij mag dan misschien lekker zijn, groente en fruit zijn op dat moment nergens te bekennen. Het is daarom aan te bevelen om ervoor te waken dat je eetpatroon niet te vaak zo eenzijdig is.

Toch wordt het meest voorkomende vitaminetekort in ons land niet veroorzaakt door ons voedingspatroon. Het is namelijk vitamine D die we het vaakst tekort komen. Deze vitamine kan onze huid zelf aanmaken, onder invloed van zonlicht. Precies daar zit het probleem, want niet iedereen komt voldoende vaak in de buitenlucht om de hoeveelheid vitamine D op peil te houden. Bovendien verloopt de aanmaakt van vitamine D minder goed naar mate de jaren gaan tellen. Hoe ouder de huid is, hoe lager het vermogen is om vitamine D aan te maken. Dat kan leiden tot een tekort van deze belangrijke vitamine, waardoor je last kunt krijgen van botontkalking, ook wel osteoporose genoemd. Vitamine D is namelijk verantwoordelijk voor de opname van calcium in het lichaam en calcium zorgt ervoor dat de botstructuur in het lichaam goed blijft. Overigens krijgen ook kleine kinderen (tot 4 jaar) en zwangere vrouwen doorgaans het advies om extra vitamine D in de vorm van een supplement in te nemen. Hetzelfde geldt voor mensen op hogere leeftijd en eigenlijk voor iedereen die niet voldoende in de buitenlucht komt. Het is overigens niet noodzakelijk dat er direct zonlicht op je huid valt, ook wanneer je op een bewolkte dag buiten loopt, vang je in principe al voldoende licht op om de aanmaak van vitamine D op gang te brengen. Vergelijk het maar met een rekenmachine met een lichtgevoelige cel, zodra je het apparaatje in het licht houdt, zal het werken, al is er geen sprake van een directe zonnestraal.

Een andere vitamine waarbij vaak sprake is van een tekort, is vitamine B12. Met name vegetariërs hebben hiermee te maken, omdat deze vitamine alleen voorkomt in dierlijke producten. Aangezien melk ook een dierlijk product is, kun je het tekort compenseren door melkproducten of kaas te eten, maar ook eieren bevatten deze belangrijke vitamine. Wanneer je onvoldoende vitamine B12 in je lichaam hebt, kun je last krijgen van krampen of een tintelend gevoel. Ook kun je last krijgen van hoofdpijn of een gevoel van vermoeidheid. Veganisten eten geen dierlijke producten, zij zullen dus altijd moeten kiezen voor een supplement waarin vitamine B12 is verwerkt om het tekort te kunnen compenseren. Eigenlijk geldt in zekere mate hetzelfde verhaal voor vitamine B2. Ook deze vitamine komt hoofdzakelijk voor in dierlijke producten, maar ook plantaardige producten bevatten soms vitamine B2. Dat is echter meestal niet voldoende, waardoor ook voor deze vitamine geldt dat veganisten er vaak een tekort van hebben. Dat kan leiden tot huidproblemen, met name bij de mond. Ook kunnen er problemen bij de tong ontstaan of ontstekingen bij de neus. Natuurlijk geldt voor nog veel meer vitaminen dat er sprake kan zijn van een tekort.Het is haast ondoenlijk om elke dag exact de juiste hoeveelheid van alle vitaminen binnen te krijgen, maar in de meeste gevallen is een overschot geen probleem. Eet dus vooral veel gezonde producten, in het belang van je eigen welzijn...!

Een pizza eten is voor sommige mensen een gruwel, voor anderen een regelmatige bezigheid. Het Italiaanse gerecht heeft enkele eeuwen geleden de wereld veroverd en is in ons land veelvuldig verkrijgbaar. Bezorgdiensten rijden af en aan om ons de ronde deegschijf met allerlei toevoegingen thuis te brengen, terwijl de diepvriesbakken in de supermarkten uitpuilen van de kant-en-klare pizza's. Over de vraag of een pizza nu wel zo'n verstandige keuze is, verschillende meningen nogal.

Diepvriespizza's bevatten over het algemeen weinig gezonde voedingsstoffen. Het aantal vitaminen en mineralen is minimaal en vaak zit er te veel suiker en te veel zout in. Ook de gebruikte conserveringsmiddelen en het bewerkte vlees in pizza's dragen meestal niet echt bij aan een gezond eetpatroon. In tegendeel, dat zijn juist producten die je beter kunt vermijden. Kies je voor een vers bereide pizza van een bezorgdienst, dan ligt het eraan hoe goed het product is dat uit de keuken van dit bedrijf komt. Want er bestaan wel degelijk goede, gezonde pizza's. Dat bewijst een in Italië uitgevoerd grootschalig onderzoek. Italië, we zouden het de bakermat van de pizza kunnen noemen, maar feitelijk aten de Vikingen achthonderd jaar eerder dan de Italianen al een soortgelijk gerecht. Voor het onderzoek werden gegevens van 22.000 personen gebruikt. De uitslag van het onderzoek was verrassend, want de conclusie luidt dat het eten van één of meer porties pizza per week resulteert in een aanmerkelijk lagere kans op het krijgen van slokdarmkanker (-59%) en mond- en keelkanker (-34%). Het risico op het krijgen van dikke darmkanker zou ook afnemen. Belangrijk is dan wel dat het traditionele recept voor het maken van een pizza wordt gehanteerd, waarbij 20% tomatensaus, 20% mozzarella en 4% olijfolie wordt gebruikt. De pizzabodem mag niet meer dan 50% van het totale gerecht zijn en verder hangt het er natuurlijk vooral vanaf welke ingrediënten voor de topping worden gekozen.

Nog een ander grappig onderzoek over pizza's, dat niets met het eten ervan te maken heeft, maar met de emoties die een pizza kennelijk oproept. Een Israëlische gedragspsycholoog beschrijft in zijn boek "Payoff" een experiment dat hij uitvoerde in een fabriek. Hij deelde het voltallige personeel van het bedrijf in vier groepen en elke groep kreeg een bepaalde productiedoelstelling. Bij de eerste groep werd een beloning van 25 euro in het vooruitzicht gesteld, wanneer de doelstelling zou worden gehaald. De mensen in de tweede groep kregen elk een SMS-bericht van de directeur, die ze persoonlijk feliciteerde met het behaalde resultaat. In de derde groep kregen alle werknemers het vooruitzicht op een voucher voor een gratis pizza. De mensen in de vierde groep kregen geen specifieke beloning voor hun werk. Je zou misschien denken dat de mensen voor 25 euro extra beloning wel een stapje harder zouden lopen, maar het tegendeel bleek waar te zijn. De mensen uit de eerste groep liepen niet sneller, maar juist langzamer. De arbeidsproductiviteit ging bij deze groep omlaag, terwijl die van de mensen die een pizza in het vooruitzicht hadden, juist steeg. We worden dus kennelijk enthousiaster als we een pizza krijgen...! Misschien een goede tip voor alle werkgevers in ons land, om geregeld op pizza te trakteren. Nog simpeler is het overigens om een gemeend compliment uit te delen. Dat kost doorgaans niet en wordt het hoogst gewaardeerd. Hierdoor stijgt het gevoel van eigenwaarde en daarmee ook het zelfvertrouwen.