De beste uitvindingen worden vaak bij toeval gedaan. Er zijn al heel wat voorbeelden bekend van zaken die op die manier ontdekt zijn. De magnetron, de zelfklevende memo en zelfs producten als chips, coca cola en corn flakes zijn niet doelbewust gecreëerd, maar het resultaat van een mislukt onderzoek of gestrande poging om iets heel anders uit te vinden. Het woord 'mislukt' kunnen we in dit geval misschien beter schrappen, want het uiteindelijke resultaat ging de wereld over. Het is goed mogelijk dat recent in België ook een ontdekking is gedaan die een grote verandering teweeg zal brengen. De in Gent werkzame professor Tom Desmet heeft namelijk een nieuwe suikersoort ontdekt die nauwelijks calorieën bevat en ons gebit niet aantast.
De naam van deze bijzondere suiker is kojibiose en net als bij de hierboven genoemde zaken was het helemaal niet de bedoeling om suiker te gaan maken. In tegendeel, de professor was met zijn collega's bezig met het onderzoeken van een bepaald enzym. Terwijl de onderzoekers probeerden om de eigenschappen van dat enzym in kaart te brengen, stuitten ze op een interessant gegeven. Het enzym had namelijk een kleine hoeveelheid kojibiose aangemaakt. Deze suikersoort was in principe wel al bekend, maar er kon nauwelijks mee worden getest. De hoeveelheden die tot nu toe konden worden aangemaakt, waren daar te gering voor. Desmet slaagde er samen met doctoraatsstudent Tom Verhaeghe in om het enzym zodanig aan te passen dat de productie van kojibiose verhoogd werd. Dat bood vervolgens mogelijkheden om met deze suikersoort aan de slag te gaan.
De suiker die wij allemaal kennen wordt gewonnen uit suikerbieten, suikerriet of suikerpalm. De suiker uit de plant wordt opgelost in heet water en vervolgens door middel van herkristallisatie en filtratie gezuiverd. Dat proces, dat we raffinage noemen, levert uiteindelijk de suiker op die op grote schaal in onze voeding wordt toegepast. Er wordt wel gesteld dat suiker die door middel van raffinage verkregen is, net zo verslavend is als heroïne. Om die reden zou de zoetstof vermoedelijk direct op de lijst van verboden middelen worden geplaatst, wanneer die nu voor het eerst zou worden uitgevonden. In de loop der jaren zijn diverse alternatieven ontwikkeld door de voedingsmiddelenindustrie, waarvan er een aantal tamelijk omstreden zijn. Zo wordt bijvoorbeeld al jarenlang gediscussieerd over de eventuele schadelijke gevolgen van de zoetstof aspartaam.
Wanneer we erin zouden slagen om kojibiose op grote schaal te kunnen produceren, is er wellicht een belangrijke stap gezet. Deze stof heeft een zoete smaak, maar lijkt geen gevaar te vormen voor onze gezondheid. Sterker nog, kojibiose geldt zelfs als een prebioticum, ofwel een voedingsstof die ervoor zorgt dat dat onze darmen gezonder zijn. Deze prebiotica worden steeds vaker genoemd als middel in de strijd tegen kanker, diabetes en tal van ontstekingen, zoals de ziekte van Crohn. Wel de lusten en niet de lasten, dus? Daar begint het inderdaad op te lijken. Tot nu toe waren er geen zoete prebiotica bekend, maar nu kojibiose met behulp van gemanipuleerde enzymen kan worden geproduceerd, ziet het ernaar uit dat er opnieuw een doorbraak is bereikt. In nauwe samenwerking met de voedingsindustrie wordt nu gekeken wat de volgende stap in dit proces wordt.