De therapeutische werking van muziek

Muziek levert een waardevolle bijdrage aan onze gezondheid. Door het luisteren naar muziek die we aangenaam vinden worden we vrolijk, we kunnen ons beter ontspannen dankzij muziek en het heeft een positief effect op het functioneren van onze hersenen. Bovendien blijkt uit recent onderzoek aan de Universiteit van Zürich ook nog eens dat muziek voor patiënten die een operatie moeten ondergaan een ware therapeutische werking blijkt te hebben, waardoor ze minder last hebben van pijn en stress.

Probeer elke dag te luisteren naar muziek die je leuk vindt. Het zal je algehele gevoel van welbehagen doen stijgen. De reden daarvoor is dat het luisteren naar aangename muziek ervoor zorgt dat het gelukshormoon endorfine wordt aangemaakt in ons lichaam, waardoor we ons snel beter gaan voelen. Daarom werkt muziek goed als bestrijder van depressiviteit. Daarnaast is ook gebleken dat onze bloedvaten zich verwijden wanneer we leuke muziek horen. Het gevolg is dat ons bloed dan beter kan stromen en dat is weer goed voor het hart. Verder maakt muziek ons ook slimmer, met name wanneer we zelf een instrument bespelen. Door muzieklessen te volgen trainen we onze hersenen. In verschillende landen is onderzoek gedaan naar de intelligentie van muzikanten in vergelijking tot mensen die geen instrument bespelen. De algehele conclusie is dat mensen die muzieklessen hebben gevolgd een hoger IQ en meer zelfvertrouwen hebben. Ook de spraakontwikkeling is doorgaans bij deze mensen beter.

Wanneer we in het ziekenhuis voor, tijdens en na de operatie veel naar muziek luisteren, blijken we minder last te hebben van pijn. Vooral wanneer we zelf de muziekkeuze mogen bepalen, is dit effect goed waarneembaar. Het is tegenwoordig heel normaal om je smartphone of tablet bij je te hebben in het ziekenhuis. Wanneer je daarop je persoonlijke muzikale favorieten hebt opgeslagen, kun je daar vanuit je bed naar luisteren. Een slimme zet, want je zult de hele periode rond de operatie beter doorkomen dan mensen die muziek moeten ontberen. Uit verschillende studies is gebleken dat patiënten gemiddeld 31 procent minder pijn ervaren door naar muziek te luisteren. De kans op het moeten gebruiken van pijnstillers nam met 29 procent af en er was 34 procent minder sprake van angst en spanningen met betrekking tot de medische ingreep. Overigens blijken we vooral rustig te worden van klassieke muziek, maar dat effect wordt natuurlijk alleen bereikt wanneer dergelijke muziek je ook echt aanspreekt.

Nog weinig details bekend

Niemand zit te wachten op een seksueel overdraagbare aandoening (SOA), maar wat weten we er eigenlijk van? De meeste aandoeningen die hiertoe gerekend worden blijken we niet of nauwelijks te kennen. Recent hebben Britse wetenschappers bovendien weer een nieuwe aandoening aan het rijtje toegevoegd. Een aandoening waarvan we in feite nog maar nauwelijks iets weten en waarvan de gevolgen op lange termijn nog volslagen onbekend zijn.

Hoeveel SOA's kennen we al

Door uitgebreide aandacht in de media weten we sinds de jaren '80 allemaal wel iets over HIV en AIDS. Deze termen staan dan ook prominent in het rijtje van geslachtsziekten die we zonder enige moeite kunnen oplepelen als we ernaar gevraagd worden. Ook Chlamydia, Herpes Genitalis en Schaamluis kunnen we vaak nog wel benoemen. Maar ook HPV, Gonorroe, Candida, Schurft en Hepatitus B behoren tot de SOA's. In totaal zijn er meer dan twintig aandoeningen bekend die door middel van seksueel contact en/of bloedtransfusie kunnen worden overgedragen. Nieuw in dit rijtje is MG, hetgeen staat voor Mycoplasma Genitalium. Het is een aandoening die nauwelijks symptomen kent. Zonder het te weten kunnen we dus deze aandoening onder de leden hebben en het is niet geheel duidelijk welke effecten dit uiteindelijk kan hebben op ons lichaam.

Al dertig jaar bekend

Het gaat hier om een bacterie, waarvan het bestaan al in de jaren '80 bekend was. Niet bekend was toen echter dat deze bacterie ook door middel van seksueel verkeer kan worden overgebracht op de partner. Het Britse onderzoek dat naar deze bacterie is verricht wijst uit dat ongeveer 1 procent van de volwassenen tussen 18 en 45 jaar die tenminste één sekspartner hebben gehad de bacterie met zich meedraagt. Het overgrote deel daarvan, ongeveer 90 procent, heeft daar nooit iets van gemerkt. Er was geen sprake van klachten in welke vorm dan ook. De mensen die wel klachten rapporteerden noemden ontstekingen en pijn in het bekken. Mannen klaagden soms over pijn in de zaadballen en vrouwen maakten melding van bloeden na het hebben van seks. De onderzoekers vermoeden dat de bacterie een rol speelt bij het ontstaan van onvruchtbaarheid en van buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.

Meer onderzoek

Er is tot nu toe nog niet veel laboratorisch onderzoek gedaan naar MG. In de komende tijd zullen zoveel mogelijk gegevens worden verzameld en geanalyseerd om gegronde conclusies te kunnen trekken. Duidelijk is al wel dat ook deze geslachtsziekte kan worden geremd door risicovol gedrag zoveel mogelijk in te perken. Met andere woorden, het gebruik van een condoom tijdens het hebben van seks met wisselende partners zal ook hier soelaas moeten bieden. Een extra reden dus om voorzichtig te zijn, voor zover men dat al niet was. Dit wordt nog eens extra onderschreven door het feit dat besmetting met deze bacterie veel vaker werd geconstateerd bij mensen die in een jaar tijd meer dan vier sekspartners hadden. Het feit dat de meeste mensen helemaal geen symptomen hebben gerapporteerd maar wel de bacterie onder de leden hebben, geeft aan hoe lastig het is om vast te stellen hoe omvangrijk de besmetting met deze SOA is. Nader onderzoek moet uitwijzen wat de klinische gevolgen zijn van MG op de langere termijn.

Verband tussen autorijden en gezondheid

Is het gezonder om het openbaar vervoer te nemen in plaats van de auto? Milieuactivisten zullen deze vraag ongetwijfeld met een volmondig 'ja' beantwoorden, omdat het immers leidt tot een verminderde uitstoot van schadelijke stoffen en daarmee wordt per definitie winst behaalt op onze gezondheid in het algemeen. Echter, de vraag is niet zozeer gericht op de neveneffecten, maar op de vraag of er een direct verband bestaat tussen autorijden en onze gezondheid.

Minder symptomen van overgewicht

Japanse artsen menen van wel. Wie met de trein, bus of tram reist, leeft gezonder dan een automobilist, zo concluderen zij. Sterker nog, ze leven zelfs gezonder dan mensen die zich op de fiets verplaatsen. Een onwaarschijnlijke conclusie, die echter met cijfers kan worden onderbouwd. De gegevens van bijna zesduizend inwoners in de Japanse stad Osaka werden door de artsen met elkaar vergeleken. Het ging daarbij om gegevens van mensen rond de vijftig jaar oud. De belangrijkste conclusie was dat de mensen die zich met behulp van het openbaar vervoer verplaatsen veel minder vaak symptomen van overgewicht vertoonden dan mensen die met de auto reden. Ook kwam bij deze groep mensen vaker diabetes voor en was er minder vaak sprake van een hoge bloeddruk. Dezelfde vergelijking werd ook gemaakt met mensen die op de fiets naar het werk gaat en ook daar was eenzelfde resultaat zichtbaar, al waren de verschillen in deze groep minder groot. Een verklaring hiervoor kan zijn dat iemand die met het openbaar vervoer reist tussendoor ook stukken moet lopen, bijvoorbeeld van en naar de halte. Daardoor kan het aantal meters dat te voet wordt afgelegd al snel hoger uitvallen dan iemand die alleen de auto gebruikt om van de ene locatie naar de andere te komen. Een andere verklaring zou kunnen liggen in het feit dat mensen die zelf achter het stuur zitten meer last hebben van stress door situaties in het verkeer. Het is algemeen bekend dat stress een negatief effect heeft op de gezondheid. Mogelijk spelen ook andere factoren een rol, de artsen hebben laten weten dat nader onderzoek nodig is om de nu getrokken conclusies hard te kunnen maken.

Acht procent daling in drie jaar tijd

In Nederland wordt geleidelijk steeds minder gebruik gemaakt van antibiotica. In 2014 werd aan ongeveer vier miljoen inwoners een antibioticakuur voorgeschreven en dat is ruim acht procent minder dan in 2011. Een positieve ontwikkeling, want bij overmatig gebruik van antibiotica bestaat het risico dat ziekmakers resistent worden, hetgeen ons in de toekomst ernstig zou kunnen opspelen.

Zuiderburen gebruiken twee keer zo veel

Antibiotica zijn geneesmiddelen voor het bestrijden van bacteriële infecties. Wanneer het niet echt noodzakelijk is, wordt tegenwoordig niet meer zo snel een antibioticakuur voorgeschreven. Een logische keuze, ingegeven door het feit dat resistentie op de loer ligt. Wanneer immers veel bacteriën met het middel in aanraking komen, bijvoorbeeld omdat het middel niet in een voldoende hoge dosis is toegediend of wanneer het niet op de precieze plek van de infectie aankomt, kan een bacterie zich zodanig ontwikkelen dat het middel bij toekomstig gebruik helemaal geen effect meer heeft. De bacterie is dan in staat om te overleven en ons veel schade te berokkenen. Overigens zijn Nederland en Zweden binnen Europa de landen waar het minst gebruik wordt gemaakt van antibiotica. Bij onze zuiderburen, de Belgen, maar ook bij de Fransen, liggen de cijfers aanmerkelijk hoger. Per duizend inwoners wordt daar twee keer zo veel antibiotica voorgeschreven.

Resistente bacteriën

Omdat in Nederland relatief weinig antobiotica worden voorgeschreven, speelt hier het probleem van de resistent geworden bacteriën niet zozeer als in andere landen. Toch zijn ze er wel, met de MRSA-bacterie (voluit  Methicillineresistente Staphylococcus Aureus, ook wel de ziekenhuisbacterie genoemd) als meest bekende. Ook de VRE-bacterie (Vancomycineresistente Enterokok), de ESBL-producerende bacteriën (Extended Spectrum Beta-Lactamase) en de Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae (CPE) zijn in Nederland aanwezig. Deze bacteriën vormen overigens in heel Europa een bron van zorgen. Hoewel in ons land dus niet zoveel antibiotica door mensen worden gebruikt, werden deze medicijnen wel binnen de veehouderij op grote schaal toegepast. De laatste jaren is het gebruik van antibiotica bij dieren echter fors teruggedrongen.

Aantal bestelde vaccins aanmerkelijk lager

Steeds minder mensen gaan naar de huisarts om een griepprik te halen. Toen in 1995 met het grootschalige vaccinatieprogramma voor kwetsbare doelgroepen in de samenleving werd gestart, kwam slechts 42% van de mensen die opgeroepen waren ook daadwerkelijk naar de huisarts. In twaalf jaar tijd steeg dat aantal naar ongeveer 75%, maar intussen is de stijgende lijn omgezet in een scherpe daling.

Aanbevolen door deskundigen

Twee jaar geleden besloot 60% van de opgeroepenen gevolg te geven aan de uitnodiging en ook voor dit jaar wordt een verdere daling verwacht. De huisartsen hebben daar al op ingesteld door minder vaccins in te slaan. Met name de mensen die net voorbij de 60 zijn laten het afweten. Zij geven veelal aan zich nog fit te voelen en zichzelf daarom niet als kwetsbare doelgroep te beschouwen. Er is in de afgelopen jaren veel discussie geweest over het nut van het griepvaccin. Het zou niet voldoende doeltreffend zijn, iets dat in 2014 nog eens werd onderstreept door het feit dat het vaccin geen effect had op het griepvirus dat op dat moment door Nederland ging. Er overleden toen ook veel meer mensen aan griep dan in andere jaren het geval was geweest. Desondanks houden virusdeskundigen het erop dat het griepvaccin beslist aan te bevelen is. Ook de Gezondheidsraad houdt vast aan het advies om alle ouderen boven de 60 jaar in te enten tegen griep. De werking ervan berust op het feit dat het griepvaccin de aanmaak van antistoffen in ons lichaam op gang brengt. Twee weken na het ontvangen van het griepvaccin is ons lichaam dan goed bewapend tegen bepaalde varianten van griep. De World Health Organisation (WHO) bepaalt jaarlijks welke varianten vermoedelijk zullen uitbreken en stelt op basis daarvan het vaccin samen. Er blijft dus altijd een onzekere factor aanwezig, maar wanneer iemand na die twee weken daadwerkelijk in aanraking komt met één van de griepvirussen uit de griepprik, dan maken de afweerstoffen in het lichaam dit griepvirus onschadelijk.

Zo slaap je jezelf weer fit

Ben je wel eens midden op de dag in slaap gevallen? Een dutje doen kan geen kwaad, soms heeft het zelfs een zeer positief effect op ons functioneren. Maar het ene dutje is het andere niet. Soms ontwaak je moeiteloos en ga je uitgerust en vol energie weer aan de slag, maar een andere keer merk je dat het je juist heel veel moeite hebt om weer in te ritme te komen. Heb je jezelf wel eens afgevraagd hoe dat komt...?

De lengte is bepalend

Het geheim zit in de lengte van je middagdutje. Tijdens onze slaap doorlopen we vijf stadia. In de nacht, wanneer we over het algemeen lang achtereen slapen, start de cyclus van vijf steeds weer opnieuw. Doe je echter maar heel even je ogen dicht, dan kom je niet in de diepe slaap terecht. Daarom wordt gesteld dat het meest effectieve middagdutje een lengte van negentig minuten heeft. Gedurende deze anderhalf uur doorloop je alle stadia van de slaap, van de lichte naar de diepe slaap en ook de REM-slaap. Heb je niet zolang de tijd, dan kun je kiezen voor een 'powernap' van vijfentwintig minuten, want ook dat heeft het nodige effect. Wanneer je na die periode de ogen weer opent kun je direct weer aan de slag en ben je gemiddeld twee uur langer alert dan iemand die geen middagdutje heeft gedaan. Mooi meegenomen dus! Maar pas op, want slaap je langer dan die vijfentwintig minuten door, dan beland je in de diepe slaapfase. Zou je dan bijvoorbeeld na een uur wakker worden, dan zit je midden in je diepe slaap. Je voelt je dan alles behalve fit en je hebt moeite om weer aan de slag te gaan. Een averechts effect dus, dat weliswaar geleidelijk weer verdwijnt, maar je lichaam niet de rust geeft waar het om vraagt. Zet dus een wekker op vijfentwintig of op negentig minuten wanneer je 's middags even de ogen wilt sluiten. Zorg er daarnaast voor dat je 's nachts voldoende slaapt, probeer niet om een structureel tekort aan nachtelijke slaap goed te maken door steeds middagdutjes te doen.

Meer gezondheidsklachten door houtkachels

De koudste periode van het jaar komt er weer aan. Overal in het land slaan mensen weer houtblokken in om hun kachel straks lekker te kunnen opstoken. De traditionele houtkachel lijkt weer helemaal 'hot' te zijn, letterlijk en figuurlijk. Maar naar mate meer mensen overgaan tot de plaatsing van een houtkachel, stijgt ook het aantal gezondheidsklachten.

Onderzoek door noordeljijke GGD's

De GGD's in de drie noordelijke provincies, Groningen, Drenthe en Friesland, hebben onderzoek laten doen naar de situatie bij mensen die een houtkachel hebben. Aanleiding voor het onderzoek was het toenemende aantal klachten van mensen die naast een huishouden met zo'n kachel wonen. In veel gevallen blijken deze houtkachels namelijk te zorgen voor een hogere concentratie fijnstof bij de buren in huis. De oorzaak ligt veelal in de afvoerkanalen, die vaak niet optimaal zijn. In tegenstelling tot het gebruiken van grotere stookinstallaties gelden er voor het plaatsen van een eenvoudige houtkachel in Nederland geen wettelijke regels. Het onderzoek, dat de GGD's hebben laten doen, werd uitgevoerd door medewerkers van de Universiteit van Utrecht. Geconstateerd werd dat de hoeveelheid fijnstof in woningen naast die van mensen met een houtkachel veelal te groot. Dat leidt niet alleen tot een onaangename geur in huis, maar ook tot irritaties aan neus, ogen, keel en luchtpijp. Als gevolg van dat laatste ontstaan klachten als hoesten en benauwdheid. Gemeenten krijgen hier regelmatig klachten over, maar kunnen niet ingrijpen omdat er geen regels voor zijn.

Giftige bestanddelen in houtrook

Eerder bleek al uit een studie van een Amerikaanse milieuorganisatie dat houtrook behoorlijk wat schadelijke gevolgen kan hebben voor de gezondheid en dat zelfs bij een flinke afstand tussen de kachel en het aanlendende perceel er nog steeds sprake is van een grote impact. Ook wordt gesteld dat verblijft binnenshuis met gesloten ramen en deuren geen bescherming biedt tegen fijnstof van buiten. De rook die houtkachels produceren bevat koolmonoxide en giftige bestanddelen als aldehyden en fenolen. Ook zitten er kankerverwekkende stoffen als benzopyreen en creosolen in houtrook. Bovendien kunnen zeer kleine stofdeeltjes tot diep in onze longen doordringen, waar ze chemische veranderingen teweeg kunnen brengen. Ook wanneer iemand maar korte tijd (bijvoorbeeld twee uren) aan fijnstof wordt blootgesteld, kan er al sprake zijn van aanzienlijke negatieve gezondheidseffecten. Met name voor baby's en kinderen is houtrook extra schadelijk, want het vergroot bij hen het risico op luchtweginfecties, zoals bronchitis en longontsteking. Ook wordt het immunsysteem erdoor aangetast en raken de cellen die zorgen voor het zuiveren van de luchtwegen beschadigd.

En hoe houd je hem laag?

De waarschuwingen over een te hoog cholesterolgehalte vliegen ons om de oren. Er zijn mediacampagnes om ons te wijzen op de gevaren van een te hoog cholesterol. Er zijn producten waarvan de fabrikanten claimen dat ze goed zijn voor het op peil houden van het cholesterol, maar waarvan anderen de effecten op onze gezondheid bekritiseren. Er zijn lijstjes met voedingsmiddelen die een cholesterolverlagend effect hebben. Maar wat is cholesterol nu eigenlijk...?

Twee soorten cholesterol

Om maar meteen te beginnen met het belangrijkste; zonder cholesterol kunnen we niet leven. Het is een stof die een belangrijke rol speelt bij de opbouw van celwanden en bij de productie van bepaalde hormonen en galzuren. Cholesterol is bovendien een stof die ons lichaam zelf aanmaakt. Dat gebeurt in de lever, vanuit daar wordt het via het bloed getransporteerd door het lichaam en gebonden aan verschillende eiwitten, de zogenoemde lipoproteïnen. We onderscheiden twee soorten cholesterol, te weten LDL (lage-dichtheidslipoproteïne) en HDL (hoge-dichtheidslipoproteïne), waarbij geldt dat de LDL-variant de slechte variant is. Hoeveel cholesterol iemand in zijn lichaam heeft is voor een groot deel genetisch bepaald, maar ook voor een belangrijk deel afhankelijk van het voedingspatroon. Iemand die veel vet vlees, gefrituurde snacks, volvette zuivel, chocolade, koek en gebak heeft, zal een hoger cholesterolgehalte hebben dan iemand die gezond eet.

Wat is het gevaar?

Het HDL zorgt ervoor dat een teveel aan cholesterol weer wordt afgevoerd naar de lever. Het LDL doet dat niet, maar blijft in plaats daarvan kleven aan de binnenkant van je bloedvaten. Hierdoor kunnen slagaders zich gaan vernauwen of uiteindelijk zelfs geheel dichtslibben. Het behoeft geen nader betoog dat dit een ongewenste situatie is, aangezien de organen dan immers geen bloed en daarmee ook geen zuurstof krijgen. Wanneer de kransslagader dichtslibt, ontstaat een hartinfarct, hetgeen direct levensbedreigend is. Het is mogelijk om met het juiste voedingspatroon het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen. Door vette vis, havermout, zemelen of noten (met name walnoten en amandelen) te eten, wordt dit effect bereikt. Ook soja en tofu hebben een gunstige invloed op het cholesterolgehalte. Het lastige is dat een teveel aan cholesterol in eerste instantie geen symptomen oplevert. Heb je het vermoeden dat je een hoog cholesterol hebt? Bespreek dit dan met je huisarts.

Voor het slapen achter de computer? Niet zo'n goed idee.

Nog even achter de computer voor het slapen gaan? In veel gevallen leidt dit door slaapproblemen. We vallen minder goed in slaap en komen daardoor geleidelijk nachtrust te kort. Het beeldscherm is de boosdoener, want de lichtstralen die daaruit komen hebben invloed op ons bioritme. Door toedoen van het kunstmatige licht, dat zowel uit desktop en laptop computers als uit smartphones en televisies komt, wordt het slaaphormoon melatonine in mindere mate aangemaakt.

App past het beeldscherm aan

Bijna iedereen kijkt voor het slapen gaan televisie, zit achter de computer of check nog even de nieuwe berichtjes op Facebook en WhatsApp via de smartphone. De beeldschermen van al deze apparaten zijn zodanig ontworpen dat ze een helderheid hebben die te vergelijken is met het zonlicht. Maar om tien uur 's avonds of om twee uur 's nachts horen we natuurlijk helemaal geen zonlicht te zien. Valt daar iets aan te doen? Jazeker! Er bestaat een app die de kleur en intensiteit van het beeldscherm aanpast aan het ritme van de dag. Je stelt de app eenmalig in en vervolgens verloopt alles geheel automatisch. Deze gratis app, genaamd f.lux, zorgt ervoor dat het beeldscherm overdag helder is als de zon en 's avonds warm en sfeervol als de verlichting binnenshuis. Met name de blauwe gloed, die het licht uit beeldschermen veelal heeft, wordt weggenomen. Het effect is dat we na afloop van onze kijksessie minder moeite hebben om in slaap te vallen en dus een gezonde nachtrust kunnen beleven. Meer weten over deze app? Kijk op www.justgetflux.com voor veelgestelde vragen. De app is beschikbaar voor Windows, Mac, Linux en iPhone/iPad.

Hoe kan je beter opstaan?

Buiten is het koud en guur... Je ligt zo fijn in je warme bed... Ach, nog even blijven liggen kan geen kwaad, denk je...? Fout...! Probeer 's morgens gewoon op tijd op te staan. Maak er geen gewoonte van om steeds iets langer te blijven liggen maar zorg ervoor dat je fris uit de veren komt...!

Zuurstof in je slaapkamer

Op de eerste plaats geldt dat je 's morgens in principe uitgerust wakker moet worden. De nacht is niet voor niets een periode van rust. Je lichaam krijgt in de nacht de gelegenheid zich te herstellen, mits je ervoor zorgt dat je voldoende nachtrust neemt bij de juiste omstandigheden. Maar dan de volgende ochtend. Al je uitgerust bent, zal het je sowieso al minder moeite kosten om op te staan. Een goede tip is om het raam in de slaapkamer open te zetten. De verse zuurstof die daardoor je slaapkamer binnenkomt zorgt voor een uitgeslapen gevoel. Precies wat je nodig hebt! Lukt het je desondanks niet echt om goed wakker te worden? Een flinke plons koud water doet wonderen! Loop dus snel naar de badkamer, zet de koude kraan open en gooi snel wat handen vol water in je gezicht. Wedden dat je meteen klaarwakker bent?

Begin met een oefening

Het kan ook geen kwaad om 's morgens direct na het opstaan wat oefeningen te doen. Je bent meteen weer bij de les en eenvoudige rekoefeningen zorgen ervoor dat je goed wakker wordt. Heb je kinderen? Maak er dan bijvoorbeeld een dansfeestje van. Je kunt natuurlijk ook wat kniebuigingen maken of jezelf opdrukken. Goed voor lijf en leden! Wen jezelf aan elke ochtend hetzelfde ritueel te volgen. Voer de vaste handelingen zoveel mogelijk in dezelfde volgorde uit, zodat het een automatisme wordt. Je kunt dat nog verder stimuleren door bijvoorbeeld de dag ervoor al bepaalde zaken klaar te leggen, zoals een handdoek voor na het douchen, de kleding die je van plan bent die dag te dragen en je bestek voor het ontbijt. Dat scheelt je niet alleen 's morgens tijd, maar het stimuleert je ook om de dingen te doen die je je had voorgenomen.