Veel mensen associëren een zucht met negatieve gevoelens, zoals wanhoop, teleurstelling of verdriet. Zodra ze iemand horen zuchten, zijn ze bezorgd of er misschien iets aan de hand is. Niet geheel terecht, want we kennen immers allemaal de zucht van verlichting, die feitelijk het omgekeerde doet vermoeden. Bovendien is het absoluut noodzakelijk dat we zelf een aantal malen per uur een zucht slaken.

We ademen de hele dag door, maar niet voortdurend in hetzelfde ritme. Door intensieve beweging stijgt de ademhaling, maar door te praten beïnvloeden we ook het tempo van onze ademhaling. Het is een proces waarbij voortdurend zaken worden aangepast op de situatie en zo nu en dan moet de zaak even gereset worden. Vergelijk het maar met een computer, waarmee je allerlei bewerkingen uitvoert. Op een bepaald moment is de computer traag geworden en kun je de machine het beste even uit zetten en weer aan. Op veel apparaten vind je tegenwoordig een resetknop, zodat je de boel weer even een frisse start kunt laten maken. Op ons lichaam ontbreekt die knop, maar je zou kunnen stellen dat zuchten een vorm van resetten is. Je ademt zoals je dat altijd doet, maar vlak voordat je uitademt, adem je nog een extra dosis verse lucht in. Vervolgens adem je weer uit en slaak je dus op dat moment een diepe zucht. Deze dubbele ademhaling, want dat is het in feite, wordt vanuit de hersenen aangestuurd en is noodzakelijk om de longen gezond te houden.

In de hersenen blijkt een plek te zijn die ervoor zorgt dat we, in plaats van een normale ademhaling, een dubbele dosis tegelijk inademen als een soort reflex. Dit moeten we gemiddeld eens per vijf minuten doen om onze longen in de juiste conditie te houden. De longen bevatten zogenoemde pulmonaire alveolen, dat zijn kleine blaasjes die zich bevinden aan het einde van de vertakkingen van de luchtpijp. Deze blaasjes hebben een belangrijke functie, ze halen het zuurstof uit de ingeademde lucht, zodat het zuurstof via het bloed getransporteerd kan worden naar alle delen van het lichaam. Tegelijk halen ze kooldioxide uit het bloed en geven dit weer terug aan de lucht, zodat het uitgeademd kan worden. Deze gaswisseling in de longblaasjes is van elementair belang voor ons functioneren. Een longblaasje zou je kunnen vergelijken met een ballon. Heb je wel eens geprobeerd om een ballon op te blazen wanneer die nat is aan de binnenzijde...? Dat gaat lastig, omdat de wanden aan elkaar blijven plakken. Zuchten voorkomt dat onze longblaasjes in elkaar klappen.