Deze tekst gaat over poep. Onze ontlasting is misschien niet het meest vrolijke of geliefde onderwerp om over te praten of lezen, maar het is wel een zeer belangrijk onderwerp. Door dagelijks na de stoelgang even achterom te kijken en je eigen uitwerpselen te inspecteren voordat je ze in het riool laat verdwijnen, kom je het nodige te weten over je gezondheid. Zeker wanneer je hier een vast ritueel van maakt, ben je goed in staat om een plotselinge verandering in het patroon waar te nemen. Vaak zijn die veranderingen direct te relateren aan je voedingspatroon, maar er kan ook meer aan de hand zijn.

Gewoonlijk is onze ontlasting middelbruin tot donkerbruin van kleur. Er zijn echter voldoende onschuldige redenen voor een heel andere kleur. Merk je bijvoorbeeld dat je ontlasting donkerder is dan gewoonlijk...? Eerder tegen zwart aan dan bruin...? Dan is het goed mogelijk dat er sprake is van een overdosis van het mineraal ijzer in je lichaam. Heb je bijvoorbeeld de dag ervoor spinazie gegeten...? Deze groente bevat een hoge concentratie ijzer en dus is het logisch dat je ontlasting een andere kleur heeft gekregen. Niets dus om je zorgen over te maken. Ook bij overmatige alcoholconsumptie kan de kleur van de ontlasting richting zwart gaan. Echter, wanneer je die donkere kleur niet in verband kunt brengen met je voedingspatroon, kan er iets heel anders aan de hand zijn. Er zou dan sprake kunnen zijn van een bloeding in het eerste deel van het spijsverteringskanaal. Die bloeding kan zich bijvoorbeeld voordoen in de slokdarm, de maag of de twaalfvingerige darm. Houdt de zwarte kleur ook na enkele dagen nog aan en heb je er geen verklaring voor, dan is een bezoek aan de huisarts aan te bevelen. Ook een rood kleurende ontlasting kan duiden op een bloeding, maar die bevindt zich dan juist aan het einde van het spijsverteringskanaal. En ook hier geldt dat je niet meteen voor het ergste hoeft te vrezen, want ook door het eten van rode bieten kleurt de ontlasting rood.

Er zijn nog meer kleuren denkbaar. Een gele ontlasting duidt meestal op problemen met de galblaas. Het probleem kan zitten in de galblaas zelf, maar het is ook mogelijk dat de galblaas zijn werk gewoon niet goed kan doen omdat de voedingsstoffen te snel passeren. Een andere oorzaak voor het geel kleuren van ontlasting kan de aanwezigheid van een parasiet in het lichaam zijn. Indien er onvoldoende gal aanwezig is, kan de ontlasting grijs kleuren. Het kan echter ook betekenen dat het voedsel juist te langzaam door het lichaam gaat, waardoor als het ware een soort vergistingsproces optreedt. In onze darmwanden bevinden zich spieren, die zorgen voor het transport van het voedsel. De spieren rond de darmen trekken zich samen, waardoor de darm op die plek versmalt. Tegelijk ontspannen de spieren van een ander darmdeel zich, zodat het voedsel wordt doorgeschoven. We noemen dit peristaltische bewegingen. In de dikke darm is sprake van twee verschillende soorten peristaltische bewegingen. Het voedsel wordt hier steeds heen en weer geschoven, zodat de dikke darm de tijd heeft om vocht en zouten uit de ontlasting op te nemen. Daarnaast zijn er dagelijks enkele zogenoemde massacontracties, die zorgen voor een krachtige verplaatsing van het voedsel. Voor sommige mensen kan dit voelen als een lichte kramp in de buik.

Hoe komt het nu dat onze ontlasting de ene keer dikker is dan de andere keer...? Gewoonlijk hebben onze uitwerpselen de vorm van een worst. Er wordt ook wel een vergelijking gemaakt met een naaktslak; een zachte, soepele substantie, die als een geheel de endeldarm verlaat, maar desondanks soepel beweegt. Een andere heel normale verschijningsvorm is die van zachte kleinere keutels, waarvan er een aantal tegelijk worden uitgepoept. Wanneer je ontlasting er zo uit ziet en ook de kleur is goed, dan hoef je over het algemeen geen zorgen te hebben dat er met de spijsvertering iets heel erg mis is. Maar het proces waarbij de ontlasting zijn vorm krijgt, vindt grotendeels plaats in de dikke darm. Belangrijk is daarbij dat die darm in beweging is. Door zelf te bewegen kun je ook die darm in beweging krijgen, maar ook een goed vezelrijk ontbijt draagt in belangrijke mate bij aan dit proces. Daarom wordt er altijd zo gehamerd op het belang van een goed ontbijt. Wanneer ontlasting te snel door de dikke darm gaat, krijgt het niet voldoende de kans om te stollen en krijg je diarree. Gaat het juist te langzaam, dan wordt het hard en droog. Dat kan leiden tot verstoppingen. Ook hier geldt weer dat de juiste voeding zorgt voor de juiste balans in je lichaam. Je voorkomt ermee dat je ontlasting te dik of te dun wordt.